આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રવાસી દિવસ

 International Migrants Day

                આંતરરાષ્ટ્રીય માઇગ્રન્ટ ડે દર વર્ષે 18 ડિસેમ્બરે મનાવવામાં આવે છે. આ દિવસનો હેતુ લોકોનું એ બાબતે ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાનો છે કે દરેક માઇગ્રન્ટ સાથે સન્માનપૂર્વક વર્તન રાખવું તે મૂળભૂત જરૂરિયાતોમાંથી એક છે. આ દિવસ આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રવાસીઓની સામે આવતા પડકાર અને મુશ્કેલીઓ વિશે જાગરૂકતા વધારવાનું લક્ષ્ય રાખે છે. 

✰માઇગ્રન્ટ(પ્રવાસી) કોણ છે? 

            કોઇ પણ દેશના નાગરિક જ્યારે કામની શોધમાં પોતાના દેશને છોડીને બીજા દેશમાં જઇને વસી જાય છે ત્યારે પ્રવાસી (માઇગ્રન્ટ) કહેવામાં આવે છે. ઉદાહરણ તરીકે જો કોઇ ભારતીય નાગરિક અમેરિકા, સાઉદી અરેબિયા અથવા કોઇ અન્ય દેશમાં જઇને વસવાટ કરે છે તો તેને માઇગ્રન્ટ ભારતીય કહેવામાં આવે છે. અમેરિકા, ચીન, રશિયા, જાપાન સહિત કેટલાક એવા દેશ છે, જ્યાં મોટી સંખ્યામાં વિશ્વભરના પ્રવાસીઓ વસવાટ કરે છે. 

✰આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રવાસી(માઇગ્રન્ટ) દિવસનો ઇતિહાસ

               18 ડિસેમ્બર, 1990ના રોજ સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસભાએ તમામ પ્રવાસી કામદારોના અધિકારો અને તેમના પરિવારના સભ્યોના સંરક્ષણ પર આંતરરાષ્ટ્રીય સંમેલનનું આયોજન કર્યુ. 4 ડિસેમ્બર 2000ના રોજ સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસભાએ વિશ્વમાં પ્રવાસીઓની વધતી સંખ્યાને માન્યતા આપી અને 18 ડિસેમ્બરના દિવસને આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રવાસી દિવસ તરીકે મનાવવા માટે નક્કી કરવામાં આવ્યો. સપ્ટેમ્બર 2016માં યુનાઇટેડ નેશન્સ જનરલ એસેમ્બલીએ શરણાર્થિઓ અને પ્રવાસીઓના મોટા આંદોલનોને સંબોધિત કરવા માટે એક ઉચ્ચ-સ્તરીય શિખર સંમેલનની યજમાની કરી હતી. શિખર સંમેલનમાં વધારે માનવીય અને સંકલિત અભિગમ સાથે દેશોને એકસાથે લાવવાનું લક્ષ્ય હતું. 

               વિશ્વભરમાં સ્થળાંતર કરનારાઓની સામાજિક અને આર્થિક વાસ્તવિકતાઓ તરફ ધ્યાન દોરવા માટે દર વર્ષે 18 ડિસેમ્બરે આંતરરાષ્ટ્રીય સ્થળાંતર દિવસ મનાવવામાં આવે છે. આ દિવસ એ ખાતરી આપવા માટે મનાવવામાં આવે છે કે સ્થળાંતર કરનારાઓના અધિકારોનું સમાન રીતે સન્માન કરવામાં આવે અને તેનું ઉલ્લંઘન ન થાય. વિશ્વની ઝડપી વૃદ્ધિ અને પરિવર્તન છતાં લોકોની ગતિશીલતા હજુ પણ ઘણા પરિબળોથી પ્રભાવિત છે.

                 આફતો, અત્યંત ગરીબી, આર્થિક સમસ્યાઓ અને હિંસાની વધતી જતી આવર્તનને કારણે લોકો સ્વેચ્છાએ અથવા અનૈચ્છિક રીતે ખસેડે છે. યુએનની વેબસાઈટ મુજબ, છેલ્લા પચાસ વર્ષોમાં, આંતરરાષ્ટ્રીય સ્થળાંતર કરનારાઓમાં અંદાજિત વધારો થયો છે.

⭐ભારતમાં દર વર્ષે નવમી જાન્યુઆરીના દિવસે 'પ્રવાસી ભારતીય દિવસ'ની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. પ્રવાસી ભારતીય દિનની ઉજવણી માટે નવમી જાન્યુઆરીની પસંદગી એટલા માટે કરવામાં આવી હતી કારણ કે આ જ દિવસે વર્ષ 1915માં ભારતના રાષ્ટ્રપિતા મહાત્મા ગાંધી દક્ષિણ આફ્રિકાથી સ્વદેશ પરત ફર્યા હતા.